ОСВІТА ЯК КОРИҐУВАЛЬНИЙ ФАКТОР МІЖЕТНІЧНИХ ВЗАЄМИН У ЗАХІДНОУКРАЇНСЬКОМУ РЕҐІОНІ В ІМПЕРСЬКУ ДОБУ

І. Монолатій

Анотація


Проаналізовано стратегію правлячих кіл Австро-Угорщини щодо середньої та вищої освіти в Галичині та на Буковині кінця ХІХ- початку ХХ ст. Обґрунтовано тезу, що тут, як засіб етнічної асиміляції «чужих», владою використано й освіту. Про це свідчать факти дискримінації етнічностей у розподілі ресурсів, обмеженні можливостей етнічних меншин здобувати середню й вищу освіту. Останнє не тільки ускладнювало досягнення ними вищої кваліфікації й високого соціального статусу, а й позбавляло можливостей реалізації цінностей добробуту. Автором прослідковано факти обмежень місцевими органами влади в царині середньої і вищої освіти. Розглянуто співвідношення національності та розмовної мови студентів класичних і технічних вишів Цислейтанії, а також Львівського і Чернівецького університетів та Львівської політехніки. Констатовано незаперечнй факт поступового скорочення кількості студентів-українців з одночасним нехтуванням ними суто міських, практичних фахів. Прикладами латентних ціннісних суперечностей визначено студентські бійки та заворушення - вони засвідчили, що група, яка володіє низкою статусних властивостей, порізному ранжованих у різних статусних ієрархіях, почувається незадоволеною і схильною до протестів.

 

The article analyzes the strategy of gov-ernmet of the Austro-Hungaria in secondary and higher education in Galicia and Bukovina late XIX - early XX centuries. Substantiated the thesis that there is, as a tool of ethnic assimilation of «foreign», the government used, and education. This is evidenced by the fact of discrimination in the allocation of resources, ethnicity, disability ethnic minorities to secondary and higher education. The latter is not only difficult to achieve their highest qualification and high social status, but also loses the opportunity to implement the values of welfare. The author analyzes the facts of restrictions by local authorities in the field of secondary and higher education. The correlation nationalities and speaking students of classical and technical colleges of Cisleithania and Lviv and Chernivtsi Universities and the Lviv Polytechnic. Stated that it is a fact of gradual reduction in the number of students-Ukrainian, while ignoring them purely urban, practical disciplines. Examples of latent value conflicts identified and student fights and riots - an example of the group, which owns a number of properties of status, are ranked differently in different status hierarchies, feels frustrated and prone to unrest.


Ключові слова


міжетнічні відносини; освіта; етнополітика; Австро-Угорщина

Повний текст:

PDF

Посилання


Бегей І. Юліан Бачинський: соціал-демократ і державник / Ігор Бегей. - К. : Основні цінності, 2001. - 256 с.

Буковина - її минуле і сучасне / за ред. Д. Квітковського, Т. Бриндзана, А. Жуковського. -Париж; Філядельфія; Дітройт : Зелена Буковина, 1956. - 950 с.

Добржанський О. В. Національний рух українців Буковини другої половини ХІХ - початку ХХ ст. / О. В. Добржанський. - Чернівці : Золоті литаври, 1999. - 574 с.

а. Дроздовський Ґ. Тоді в Чернівцях і довкола. Спогади старого австрійця / Ґеорґ Дроздовсь-кий. - Чернівці : Молодий буковинець, 2001. - 256 с.

Заява руских послів // Руслан. - 1903. - 8 (21) серпня. - С. 1; 1904. - 5 (18) листопада. -С. 1.

Коэн Г. Политика в области высшего и среднего образования в Австрии в конце ХІХ -начале ХХ вв. / Гари Коэн ; отв. ред. : Т. М. Исламов, А. И. Миллер // Австро-Венгрия: опыт многонационального государства. - М. : РАН, Ин-т славяноведения и балканистики, 1995. - С. 155-199.

Монолатій І. С. Інші свої. Політична участь етнічних акторів пізньогабсбурзьких Галичини і Буковини : моногр. / І. С.Монолатій. - Івано-Франківськ : Лілея-НВ, 2012. - 432 с.

О. Г. Народне учительство а суспільність / О. Г. - Коломия : Накладом вчит. спілки, 1912. - 24 с.

Скорейко Г. М. Населення Буковини за австрійськими урядовими переписами другої половини ХІХ - початку ХХ століття: Історико-демографічний нарис / Г. М. Скорейко. -Чернівці : Прут, 2002. - 218 с.

Baczkowski M. Analfabetyzm w Galicji w dobie konstytucyjnej (1867-1914) / Michal Baczkowski // Narod - Panstwo - Europa Srodkowa w XIX i XX wieku / pod red. : Artura Patka i Wojciecha Rojka. - Krakow, 2006. - S. 97-113.

Bihl W. Die Ruthenen / Wolfdieter Bihl // Die Habsburgermonarchie 1848-1918. Im Auftrag der Kommission für die Geschichte der Österreichisch-Ungarischen Monarchie (1848-1918) herausgegeben von Adam Wandruszka und Peter Urbanitsch. - Band III : Die Völker des Reiches. - 1. Teilband. - Wien : Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1980. - S. 555-584.

Otruba G. Die Universitäten in der Hochschulorganisation der Donaumonarchie - nationale Erziehungsstätten im Vielvölkerreich 1850-1914 / G. Otruba // Student und Hochschule im 19Jahrhundert. Studien und Materialien, hrg. von Christian Helfer und Mohammed Rassem. -Göttingen, 1975. - S. 75-158.

Petraru M. Polacy na Bukowinie w latach 1775-1918. Z dziejow osadnictwa polskiego / Marius Petraru. - Krakow : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellonskiego, 2004. - 222 s.

Rom A. Der Bildungsgrad der Bevölkerung Österreichs und seine Entwicklung seit 1880, mit besonderer Berücksichtigung d. Suteden- und Karpatenländer / A. Rom // Statistische Monatschrift. - 1914. - Fefte 19. - S. 595-630.

а. Steinhaus H. Wspomnienia i zapiski. W opracowaniu Aleksandry Zgorzelskiej / Hugo Steinhaus. - Londyn : ANEKS, 1992. - 587 s.

Urbanitsch P. Die Deutschen in Österreich. Statistisch-deskriptiver Überblick / Peter Urbanitsch // Die Habsburgermonarchie 1848-1918. Im Auftrag der Kommission für die Geschichte der Österreichisch-Ungarischen Monarchie (1848-1918) herausgegeben von Adam Wandruszka und Peter Urbanitsch. - Band III : Die Völker des Reiches. - 1. Teilband. - Wien : Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1980. - S. 33-153.

Wandruszka A. Katholisches Kaisertum und multikonfessionelles Reich / Adam Wandruszka // Die Habsburgermonarchie 1848-1918. Im Auftrag der Kommission für die Geschichte der Österreichisch-Ungarischen Monarchie (1848-1918) herausgegeben von Adam Wandruszka und Peter Urbanitsch. - Band IV : Die Konfessionen. - 2., unveränderte Auflage. - Wien : Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1995. - S. XI-XVI.


Посилання

  • Поки немає зовнішніх посилань.